Türk Yerleşimci Kolonyalizmi’nin yaşandığı Gıbrıs’ın kuzeyinde soñ zamanlarda ciddi dönüşümler söz konusudur. Biz ne yaşarıg? Gıbrıs’ın kuzeyinde neler oldu ve neler olmagdadır? Bu yapısal dönüşümü tarihsel sürec içinde nasıl anlamlandırmalıyıg? Marksist bakış açısıynan, eleştirel bir yaglaşımla içinden geçdiyimiz süreci nasıl okuyabilirig, gibi soruları gündeme getirmeg lazımdır. Bu metinde ortaya goyduyum fikirleri ve tarihsel bilgileri yazdığım farglı metinlerde ortaya koydum. Bu inşa sürecini genel bir persbegdifden tanımlayabilmeg, süreçleri tahlil edebilmeg ve nereye giddiyimizi görebilmeg adına böyle bir metin yazmaya garar verdim. Bu metin taslag bir metin olarag okuyucuya sunulmagdadır. Okuyucuların desdeyinan geliştirme arzusu içindedir.
Türkiye, 20 Temmuz 1974 yılında “Atilla Operasyonu” kod adıyla yaglaşıg 40 000 gişilig asgeri gücüynan Gıbrıs Cumhuriyeti’nin %36’sını işgal eddi. Türgce gonuşan Gıbrıslılar arasında bu işgal operasyonu “Atilla Operasyonu” olarag anılmaz. Türkiye Cumhuriyeti bu operasyona neden “Atilla” ismini goydu? Atilla eñ önemli Hun imparatorlarından biridir. Atilla, Batı Asya’yı ve Orta Avrupayı fededen Hun imparatorudur. Atilla’nın kelime anlamı “kahraman, savaşçı” demegdir. Atilla isminin tarihsel referansı Türglerin Gıbrıs’a hangı niyetinan geldiglernin da göstergesidir.
1.Türk Yerleşimci Kolonyalizmin Kuruluş Aşaması, 1.Dönem 1975-1983
- 1975 yılında Kıbrıs Türk Federe Devleti ilan edildi. Federe devleti anayasasıyla vatandaşlıg “Türk”lüg üzerinden ifade edildi. Bu şekilde Türk ırkının üsdünlüyü üzerine gurulu kurumsal bir apartheid rejimi ilan edildi. Gıbrıs’ın kuzeyinde Türg olmayan bütün ednig gurublar kurumsal ırgcılığa uğradı. 1975 yılında binlerce Rumca gonuşan Gıbrıslı hala taha Gıbrıs’ın kuzeyindeydi. Örgüdlenme hakkı, mülkiyet hakkı, örgüd gurma haggı, eyitim, sağlıg, düşünce ve ifade özgürlüyü gibi her şey Türg vatandaşlarıyla sınırlandırıldı. Devletin bayrağı Türk bayrağıydı.
- Rumca gonuşan Gıbrıslı işçi, orta ve yukarı sınıflar Gıbrıs’ın kuzeyinde imha edildi. Ednig temizliye maruz galdılar. 200.000’e yakın Gıbrıslı kuzeyden güneye sürüldü. Türk ordusu işçi sınıfının örgüdlerni ortadan galdırdı. Yukarı sınıfın fabrikalarnın ve kamu teşebbüslerinin denetimini ele geçirdi. İşgal ordusu üretim araçlarnın mülkiyetine el goydu. Yeni bir sınıflı toblum yaradmag, üretim araçlarnın işledilmesi adına Kıbrıs Cumhuriyeti’nin denetiminde olan fabrikalar, “Kamu İktisadi Teşebbüsleri” adı altında işletilmeye başlanıldı. Bu fabrikalara Türgce gonuşan Gıbrıslılar istihdam edildi. Bu fabrikalara ve bunun yanında turizm ve tarım alanlarına işçi gücü olarag Türkiye’den binlerce yerleşig daşındı. İmha edilen sınıfların yerine yenñi sınıflar inşa edildi.
- Rumca gonuşan Gıbrıslıların sendikal faaliyedleri durduruldu. Yerine Türglüg sözleşmesi çerçevesinde yenñi sendikalar gurulmasına izin verildi.
- Kıbrıs Cumhuriyeti’ne aid Akanthou (Tatlısu), Ammochostos (Mağusa), Karavas (Alsancak), Kyrenia (Girne), Kytrenia (Değirmenlik), Lapithos (Lapta), Lefkonikon (Geçitkale), Lysi (Akdoğan) ve Morphou (Güzelyurt) belediyelerine el gonuldu. Yerel yönetimler Türgleşdirildi.
- 1974 öncesi Türgce gonuşan Gıbrıslıların kövlernin ismi deyişdirilirkana, 1974’den soğra Rumca gonuşan Gıbrıslılardan arındırılan yaglaşıg 204 kövün ismi deyişdirildi. Bunun yanında sokag isimleri, dügyan isimleri, okul isimleri yani Rumca olan bütün isimler imha edildi. Yerine Türgce isimler gonuldu.
- Yaglaşıg 520 kilise, şapel, küçük tapınak, manastır ve diğer dini mekanlar kuzeyde Türkiye’nin kontrolüne geçdi. 70 kilise camiye dönüştürüldü. Bir kısmı ordunun asgeri üslerinde galırkana bir kısmı mandıra, ambar, bar olarag gullanıldı. Bir kısmı da yıkılmaya bırakıldı. Hristiyanlıg inancının meşruluğu ortadan galdırılırkana, sunni müslümanlık merkezli bir din anlayışı ilan edildi.
- Rumca gonuşan Gıbrıslıların siyasi partileri kapatıldı. Türglüg sözleşmesinin uygun gördüyü ve Türglerin hag ve çıkarlarnı sorgulamayacag siyasi partiler guruldu. Bir teg Cumhuriyetçi Türk Partisi 74 öncesi gurulmuşdu Bayragtarın izniynan. Toplumcu Kurtuluş Partisi, Ulusal Birlik Partisi temel olmag üzere TMT’nin içindeki Türgce gonuşan Gıbrıslılar çog partili döneme geçildi. Yerleşigler gendi siyasi partilerini gurdu. Sömürge parlementosunda temsiliyed aldılar.
- Rumca gonuşan Gıbrıslılara aid ve Kıbrıs Cumhuriyeti’ne aid tobragların mülkiyeti Federe devlete, Türgce gonuşan Gıbrıslılara ve yerleşiglere devredildi. Mülkiyed ilişgileri üzerinden sınıfsal yapı deyişdirildi.
- Çıkarılan yasalarla (1977) İngiliz koloni dönemi ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nde görev almış memurlar erken emegliligle, yügseg maaşlarla, emegli edilereg tasfiye edildi. Geçmişle bağı olanlar sistemin dışına çıkarıldı.
- Ziraat Bankası, merkez bankası olarag ekonomig ilişgilerin denetimini üsdlendi.
- Hukug, parlemento, bakanlıklar, ordu, polis, eğitim, Türklük ve sunni müslümanlıg merkezli kültür annayışı, yeni bir tarih annatısı, okullar, siyasi partiler gibi Türkiye’nin Baskıcı Devlet Aygıtları ve İdeolojik Devlet Aygıtları Türkiye tarafından inşa edildi.
2.Türk Yerleşimci Kolonyalizmin 2. Dönemi 1983- 2002
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilan edildi. Rumca gonuşan Gıbrıslılar tehdid oluşduramayacağı için anayasadan Türglük ifadesi galdırıldı. Kurumsal ırgcılıg olan apartheid rejimi normalleşdirildi. Devletin Türkiye bayrağını anımsatan bayrağı oldu. Kuzeyden gidmemeg için direnen Rumca gonuşan Gıbrıslıların süreç içindeki tasfiye süreci başladı.
- Yerleşiglerin gurmuş olduğu siyasi partiler kapatıldı. Yeni Doğuş Partisi’nde kanalize edildi. Taha soğra o da kapatıldı. Türgce gonuşan Gıbrıslıların olduğu siyasi partilere kidleler dağıtıldı. Demokrat Parti bu süreçde dovdu. Bu kidle orada yoğunlaşdı.
- Kamu İktisadi Teşebbüslernin (üretim araçlarnın mülkiyeti) tasfiye süreci başlatıldı. İşbirligci Türgce gonuşan yukarı sınıfının inşa süreci başladı. Türg sermayesi adaya daşındı. Üretim araçlarnın özelleştirilmesine başlandı.
- Dağıtılan tobraglara KKTC’ye aid tabular verildi.
- Getirilen yerleşigler, sivil toblum örgüdleri gurdu. Oralara kanalize edildi.
- Türgce gonuşan Gıbrıslıların üretim ilişgilerinden tasfiyesi başlandı. Üretim ilişkilernin içinde ağırlıglı olarag yerleşiglerden oldu.
- KKTC merkez bankası guruldu. Merkez bankasının başına Türkiyeli memurlar atandı.
- Kumarhane, gara para, uyuşturucu ticareti gibi faaliyedlere başlandı.
- Polis teşkilatı Güvenlig Kuvvedleri Komutanlığına (GKK) bağlandı. GKK Türk Silahlı kuvvedlerne bağlandı. GKK’nın başındakı komutan Türkiye’den atandı. Bu düzenlemeynan Baskıcı Devled Aygıdları önceden zaten var olan ilişgilerin tegrar düzenlenib, kurumsallaşması sağlandı. Silahlı güclerin tüm denetimi Türkiye’nin kontrolü altında toblandı.
- Türgce gonuşan Gıbrıslı siyasilere ve patronlara Türg Derin Devleti 1989-2004 arası siyasi suikasd grişimlerinde bulundu. Türg işgaline garşı çıkannar susturuldu.
3.Türk Yerleşimci Kolonyalizmin 3. Dönemi 2002-
- Temel olarag yerleşiglerden olşan ald sınıfın yapısı deyişdirildi. Pakistan, Uzag Doğu, Afrika vd. gibi yerlerden yenñi işçiler getirildi. Ald sınıf ağırlıglı olarag bu kesimlerden oluşduruldu. Ald sınıfın yeniden resterosyonuna başlanıldı.
- Ukrayna ve Rusya başda olmag üzere binlerce insanın Gıbrıs’ın kuzeyine gelmesine izin verildi. İnşaad sektörü daşınan bu nüfusunan beslendi. Türkiyelilere özel yasalar çıkartılarag mülkiyet alımlarının önü açıldı.
- Türkiye’den üsd sınıf daşınmaya devam eddi. Sunni müslümanlıg merkezli güclü bir üsd sınıf oluşduruldu. Yerleşiglerin çocuglarından oluşan orta ve yukarı sınıf görünür oldu. Türgce gonuşan Gıbrıslıların yukarı sınıfının tasfiye süreci başladı.
- Ulaşım, enerji ve pedrol gibi güçlü ekonomig faaliyedler Türg sermayesine devredildi.
- Türkiye sermayesine aid üniversiteler açıldı. Entelektüel alanda, bilgi üretimi bağlamında hegomanya inşası başladı.
- Yerleşiglerin yanında, Türkiye’de dağıtılan vatandaşlıglarla devled bürograsisine Gıbrıs’daki yerleşiglerinan, Türkiye’de Gıbrısınan dovrudan bağı olmayan yerleşigler daşınmaya başlandı.
- Deyişen toblum yapısına paralel olarag Türkiye’yi işgalci olarag tanımlayan Türgce gonuşan Gıbrıslıların siyasi partileri ve örgüdleri güçsüzleşmeye ve toblumun içindeki görünürlügleri azaltılmaya çalışıldı. Böyüg oranda bu başarıldı.
- Annan Planıyla birligde 1975’de getirilen yerleşiglerin bir kısmı oy gullanarag uluslararası hukug baglamında “yasallaşdırıldı”.
- Barikadların açılmasıynan Rumca gonuşan Gıbrıslıların “turist” olarag kuzeye geçişlerne izin verildi. Türketim nesnesi haline dönüşdürüldüler. Yurdlarıynan yabancılaşma sürecleri başga bir nogdaya daşındı.
- Medya tegrar yapılandırıldı. Yerleşiglerin sahib olduğu medya organları ortaya çıgdı. Yerleşig gazeddacıların kamusal alanda görünürlüyü arddı.
- Rumca gonuşan Gıbrıslıların kövlerine camiiler inşa edildi. Dini eyitim veren kurumlar açıldı. Tarikadlar çovaltıldı. 2002’ye gadar Kemalisd bir bakış açısı egemenkan, o tasfiye edilib, sunni müslümanlıg merkezli bir eyitim ve tarih annayışı ortaya gondu.
- Taşınmaz Mal Komisyonu guruldu. Fethedilen Rumca gonuşan Gıbrıslılara aid tobraglar uluslararası hukuk nezdinde yasallaştırılmaya çalışıldı.
- Yerleşiglerin sivil toblum örgüdlernin sayısı arddı. Yeniden Doğuş Partisi tegrar guruldu. Yerleşigler sendika gurmaya başladı. Türgce gonuşan Gıbrıslıların yoğunlugda olduğu sendikalarda yerleşig üyelerin sayısı arddı. Sendikaların üye yapısı deyişdi. Sunni müslümanlığa garşı siyasal söylem üredseler da, Türglüg karşıtı siyasal söylem üredemez hale getirildiler.
- Seçmen kidlesi deyişdiyi için KKTC’de düzenlenen seçimleri meşru gören siyasal partilerin siyasal söylemleri da yerleşig seçmenlere göre deyişim gösderdi. Seçim dönemi “yerleşiglerin da güneye geçme haggı var” gibi siyasal söylemler ortaya çıgdı.
- Türkiye e-devled inşa sürecini başladdı. Sürecin sonunda kuzeydeki bürograsinin kontrolünü dovrudan Türkiye’den kontrol edmeye başlaycag.
- Metehan bölgesinde Sömürge parlementosu, cumhurbaşkanlığı sarayının külliye adı altında bir arada olması, Yügseg mahgeme binasının dualar eşliyinde külliyenin bahcasına yapılması, Atatürk Kültür Merkezi’nin TC valiliyine devredilereg, külliye yerleşgesine milli kütübhane olarag inşa edilmesi kuzeydeki devled yapılanmasının yeniden yapılanma sürecine girdiyini göstermegdedir. Asya Hun İmparatoru Mete Han ilk modern devled ve ordu annayışını getirmiş Türk tarihi için önemli bir imparatordur. Metehan bölgesinde yasama, yürüdme, yargı ve kültür temsillernin toblatılması rejimin tegrar restore edilereg totaliter bir devled yapısına kavuşturulacağını gösdermegdedir.
- Devletin adının deyiştirilmesi, anayasa deyişigliyi sömürgeciler tarafından dillendirilmegdedir. Bu süreç yaşanırsa bu dönem kapatılıb yenñi bir döneme girilecegdir.