Hükümetin büyük ortağı Ulusal Birlik Partisi (UBP) İskele Milletvekili Emrah Yeşilırmak’ın yasama dokunulmazlığının kaldırılması talebini içeren savcılık dosyaları, geçtiğimiz hafta Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı’na gönderildi.
Meclis Danışma Kurulu bugün büyük ihtimalle toplanarak, Meclis İç Tüzüğü gereği konuyu görüşmek üzere bir an önce oluşturulması gereken ad-hoc komiteyle ilgili prosedürü yerine getirip, genel kurula gönderecek. Yine mevzuat gereği, mecliste grubu bulunan partilerin üyelerinden oluşacak bu komiteye, muhtemelen UBP’den 3, Ana Muhalefet Cumhuriyetçi Türk Partisi’nden (CTP) de 2 olmak üzere, toplam 5 milletvekili atanacak ve genel kurul onayının ardından komitenin, 45 günlük görev süresi başlayacak.
Normal şartlarda isteyen tüm milletvekilleri, üyesi olmasalar dahi tüm daimi komite toplantılarına katılma hakkına sahip. Ancak bu komitenin çalışmalarına ilişkin, tıpkı önceki benzerlerinde olduğu gibi, büyük olasılıkla gizlilik kararı alınacak ve üyeler dışındaki milletvekillerinin toplantılara katılımı mümkün olmayacak. Hâlihazırda Yeşilırmak hakkında savcılıktan gelen dosyaların (toplam 3 dosya geldiği ifade ediliyor) ekleri, yani savcılığın ilgili milletvekiline isnat ettiği suçların yer aldığı belgeler de benzer gerekçelerle milletvekillerine dağıtılmadı.
Kıbrıs Toplum ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi bünyesinde pek çok isme sahte diploma verildiği iddiasına ilişkin geçtiğimiz yıl başlatılan polis soruşturması kapsamında, Yeşilırmak da bu soruşturmaya dahil edilmişti. Yargılama sürecinin başlatılabilmesi için, Emrah Yeşilırmak’ın yasama dokunulmazlığının kaldırılması gerekiyor.
Yeşilırmak’ın dokunulmazlığının kaldırılabilmesi içinse, öncelikle komite üyelerinin lehte oy kullanması ve konunun devamla tavsiye raporu niteliğiyle, Meclis Genel Kurulu gündemine taşınması gerekiyor. Komiteden aleyhte oy çıkması durumunda, dosya genel kurula gitmeyecek ve kapanacak.
Peki olasılık nedir? Yani daha direkt soracak olursak, önce komitede görev alacak milletvekillerinin, sonra da genel kurulun ‘Evet dokunulmazlık kaldırılmalıdır’ deme ihtimali nedir?
Bu sorunun cevabını gelin, geçmişten günümüze Cumhuriyet Meclisi’nde ele alınan benzer dosyalara ilişkin kararlarda arayalım.
CTP milletvekili, gazeteci meslektaşım Sami Özuslu’nun meclis bürokrasisi aracılığıyla elde edip derlediği belgelere göre, 1983 yılından bu yana savcılık, Yeşilırmak da dahil olmak üzere toplam 21 vekil hakkında ‘dokunulmazlığın kaldırılması’ talebinde bulunmuş.
Sırayla ve özet şekliyle ele alalım:
- Bunlardan ilki, dönemin CTP Genel Başkanı Özker Özgür’ün 16 Aralık 1985 tarihinde Yenidüzen Gazetesi’nde yayınlanan ‘Babalar’ başlıklı köşe yazısıyla ilgili. Yazıda, dönemin Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’a ‘Mafya Babası’ yakıştırması yapıldığı gerekçesiyle Denktaş, yazar ve gazete yöneticileri aleyhine zem ve kadih davası açmış, kamuoyunda ‘Babalar Davası’ olarak bilinen davayı müteakip savcılık da, 1986 yılında meclise gönderdiği dosyada, CTP Milletvekilleri Özker Özgür, Mehmet Civa, Naci Talat Usar ve Feridun Önsav’ın dokunulmazlıklarının kaldırılmasını talep etmişti.
Komite, Meclis’e bugüne kadar giden bu tek ‘siyasi’ gerekçeli dokunulmazlık dosyasına ilişkin, sadece Özgür ve Civa’nın dokunulmazlığının kaldırılması gerektiği yönünde karar üretirken, Meclis Genel Kurulu ise mahkemede bulunan ilgili dava sonuçlanana kadar konunun ertelenmesine, geçici olarak genel kurul gündeminden çıkarılmasına karar verdi. - Savcılık tarafından gönderilen bir diğer dokunulmazlık dosyası, 1992 tarihli. İlgili milletvekili ise dönemin Yeni Doğuş Partisi Milletvekili Kenan Akın.
1986 yılında ‘Bir kişiyi vahim surette yaralama ve bir polis memurunu darp ve itale-i lisan’ iddiasıyla meclise giden dosyaya ilişkin olarak komite, olayın üzerinden 6 yıl geçmiş olmasını gerekçe göstererek, kovuşturma ve yargılamanın milletvekilliği görevi sonrasına bırakılmasına karar verdi. - Yine yıl 1992, bu kez bahse konu isim, Ulusal Birlik Partisi Milletvekili Emin Uzun. Uzun’la ilgili gerekçe; ‘Çek sahteleme, sahte belge düzenleme ve sahtekarlıkla para temin etme’.
Bu dosyaya ilişkin önce ilgili komite, sonrasında da genel kurul, Uzun’un dokunulmazlığının kaldırılması yönünde karar üretti. - 1992 yılına ait üçüncü ve son dosya, dönemin UBP milletvekili Ömer Demir’e ait. Konu, Ercan Havalimanı VIP Salonu’nda ele geçirilen uyuşturucu olayı.
Komite oybirliğiyle, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasının gerektiği kanaatine vardı, genel kurul kararıyla Demir’in dokunulmazlığı kaldırıldı. - Yıl 1994; yine çoklu bir dokunulmazlık dosyası… Bahse konu dosyada yer alan milletvekilleri, 4’üncü Eroğlu Hükümeti’nin tüm kabine üyeleri, yani UBP’li Derviş Eroğlu, Ertuğrul Hasipoğlu, Kenan Atakol, Günay Caymaz, Salih Miroğlu, Eşber Serakıncı, Mehmet Bayram, İlkay Kamil, Erdal Onurhan, Salih Coşar ve İrsen Küçük. Dokunulmazlıkların kaldırılması talebinin gerekçesi ise, 8 Aralık 1993 tarihinde, yani 12 Aralık 1993 tarihinde gerçekleştirilen milletvekilliği erken genel seçiminden sadece 4 gün önce, toplam 1175 kişiye muhtelif dairelerde istihdam belgesinin verilmesi ve bunlardan 930’unun geçici statüsüyle istihdam edilmesi. İstihdam belgelerinin UBP’li bakanlar, vekiller, muhtarlar ve örgüt başkanları tarafından dağıtıldığı ifade edilen dosyada, Bakanlar Kurulu’nun böyle bir istihdam yetkisinin bulunmadığı belirtildi.
Dosyayı inceleyen komite, ‘Suç isnat edilen milletvekillerinin şeref ve haysiyetlerini koruma gerekçesiyle yasama dokunulmazlıklarının kaldırılmasının gerekmediği ve isnat edilen suçun kovuşturma ve yargılamasının ertelenmesinin, milletvekillerinin şeref ve haysiyetlerini koruma açısından daha doğru bir yöntem olduğu’ sonucuna vardı. - Tam 26 yılın ardından, 2018 yılında Meclis gündemine gelen bir sonraki dosya, UBP Milletvekili Aytaç Çaluda ile ilgili. Gerekçesi ise, 2013 yılında Çalışma Bakanlığı Özel Kalem Müdürü olduğu sırada, dönemin bakanı Şerife Ünverdi ile birlikte, Ceza Yasası ve Yabancıların Çalışma İzinleri Yasası’nın bazı maddelerine aykırı işlem yapmak.
Dosyayla ilgili kurulan komite oy birliğiyle Çaluda’nın dokunulmazlığının kaldırılması yönünde bir karar üretirken, Meclis Genel Kurulu dokunulmazlığı oy çokluğuyla kaldırdı. Buraya bir not olarak düşelim; dönemin UBP Milletvekilleri Özdemir Berova, Oğuzhan Hasipoğlu, Ersan Saner ve Ersin Tatar ile Yeniden Doğuş Partisi (YDP) Milletvekilleri Erhan Arıklı ve Bertan Zaroğlu, Çaluda’nın dokunulmazlığının kaldırılmaması yönünde oy kullandı. - Yeşilırmak’ın dosyasından önceki son dosya ise 2019 yılına ve UBP Milletvekili Hüseyin Özgürgün’e ait. Gerekçe; 2014-2017 yılları arasında Özgürgün’ün banka hesap hareketlerinde yüksek miktarlarda ve kaynağı belli olmayan giriş ve çıkışlar tespit edilmesi.
Komite oy birliğiyle, savcılık tarafından 43 ayrı davadan itham edilen Özgürgün’ün yasama dokunulmazlığının kaldırılması yönünde bir yargıya varırken, komiteden gelen tavsiye niteliğindeki rapor, genel kurulda oy çokluğuyla kabul edildi. UBP Grubu’nun ‘kabul oyu’ kullanma yönünde prensip kararı aldığı oylamada, YDP Milletvekilleri tıpkı Çaluda’nın oylamasında olduğu gibi ret oyu verdi.
* * *
Şimdi sıra, Emrah Yeşilırmak dosyasında. Meclis Genel Kurulu bugüne değin toplam 4 milletvekilinin yasama dokunulmazlığını kaldırdı. Yeşilırmak da yine kendisi gibi tümü UBP Milletvekilleri olan Emin Uzun, Ömer Demir, Aytaç Çaluda ve Hüseyin Özgürgün’le aynı kaderi paylaşacak mı göreceğiz.
Geçmiş kararların içerik ve sonuçlarına baktığımızda, Yeşilırmak’ın dokunulmazlığının kaldırılması olasılığının, kaldırılmama olasılığına göre daha yüksek olduğu yönünde matematiksel bir yorum yapmak mümkün. Ancak son iki buçuk yıldır görevde olan Ünal Üstel Hükümeti’nin ‘icraat sicili’ göz önüne alındığında, sonucu kestirmek çok da kolay değil.
Üstel yönetimi, birçok önemli yandaş ismin de yer aldığı bu diploma yolsuzluğu ‘derdini’ biraz olsun kendinden uzaklaştırmak adına Yeşilırmak’ın dokunulmazlığını gözden çıkarabilir.
Diğer yandansa son dönemde gündeme gelen ve ucunun hükümet üyelerine dayandığı iddia edilen pek çok diğer usulsüz fiille ilgili emsal teşkil eder pozisyona gelebilecek bu meselede, ‘savunma’ pozisyonuna geçilmesi ve dokunulmazlıklara sahip çıkılması olasılığı da mevcut.
Dediğimiz gibi, göreceğiz!
