İngiltere’de siyasi güvensizliğin hakim olduğu bir dönemde, seçmenler uzun vadeli bir yatırım planının faydalarını sabırla beklemeyeceklerdir
Çeviren: Sarya Tunç
Bu kadar genç bir hükümet bu kadar yaşlı görünmemelidir. Keir Starmer, başbakanlık konutunda henüz birinci yılını kutlamadı, ancak hükümet şimdiden geçici bir yönetim gibi ağır adımlarla hareket ediyor.
Başlangıçta acı verici tökezlemeler yaşandı. Genel seçimlerden bir ay sonra milyonlarca emekliye kış yakıt yardımı kesintisi açıklandı. Şimdi, ezici muhalefet karşısında, bu karar büyük ölçüde geri alındı. Hazineye sağlanan cüzi tasarruflar, siyasi sermaye açısından çok yüksek bir bedelle elde edildi.
Maliye bakanının erken dönemde duygusuz bir şekilde maliyet kesintisi yapması, İşçi Partisinin mali disiplin konusunda ciddi olduğunu göstermek içindi. Muhafazakar Partinin kötü yönetiminin mirası -20 milyar sterlinlik gelir açığı- hafifletici bir neden olarak gösterilebilirdi.
Emekliler, haklarının ellerinden alınmasından asla memnun olmayacaktı, tıpkı çiftçilerin miras vergisi avantajlarının kaybedilmesinden şikayet edecekleri ve işletmelerin maliye bakanına sosyal güvenlik primlerini artırdığı için teşekkür etmeyecekleri gibi. Ancak, zor kararlar almaya cesaret eden yeni hükümete biraz hoşgörü gösterilebilirdi; belki de korkunç Muhafazakar yönetimin hatırası, haleflerinin başarısı için bir avantaj haline getirilebilirdi.
Fikir, yeni güvenilir yönetim altında İngiltere’yi kaotik bir dünyada düzenin simgesi ve yatırım için bir cazibe merkezi olarak tanıtmaktı. İhtiyatlı bir şekilde paylaştırılan kamu kaynakları, büyümeyi teşvik edecek şekilde kullanılacak; ulaşım ve enerji altyapısının iyileştirilmesi, konut inşaatı. Refah artacak ve ulusal ruh hali canlanacaktı.
Bu haftaki harcama incelemesi, bu planın uygulanmasında önemli bir an olacak. Sermaye ve günlük harcamalarda sırasıyla 113 milyar sterlin ve 190 milyar sterlin artış olacak; bu, Muhafazakar Partinin seçimlerden önce önerdiği miktarın çok üzerinde. Hazine Bakanlığı, bunun kemer sıkma politikasının tam tersi olduğunu ısrarla vurguluyor. Maliye Bakanı Rachel Reeves, mali ve siyasi istikrarın getirisi olarak “ulusal yenilenme”yi övüyor.
Ancak cömertlikten yararlanamayan Whitehall departmanları, gerçek anlamda sert harcama kesintileriyle karşı karşıya kalacak. Yeni trenlere, konutlara ve elektrik santrallerine yapılan yatırımların faydaları ise yıllar, hatta bazı durumlarda on yıllar boyunca hissedilmeyecek.
Daha elverişli bir ortamda, yeni bir hükümet, her açıklamayı taktiksel kazanç için esnetmeden, uzun vadeli olarak tasarlanmış bir politikayı bir erdem haline getirebilirdi. Ancak bu, ulusal hoşgörü için bir rica anlamına gelir ve gelecekteki ödül beklentisiyle toplu fedakarlık yapılmasını teşvik eder. Yıllarca süren gelir durgunluğu ve artan faturaların ardından, İngiliz seçmenler arasında daha fazla ertelemeye karşı pek bir kabul görmüyor.
Ayrıca, bu tür bir program için güvenilir bir yetki almak için doğru zaman seçimlerden önceydi. İşçi Partisinin ekonomik stratejisindeki ölümcül hata, Muhafazakar Parti iktidarını devirmek için bir araç olarak seçimlerdeki işlevini yerine getirdikten sonra partiye ne kadar iyi niyet gösterileceğini abartmaktı.
Başbakan Keir Starmer, mümkün olduğunca çok insana karşı saldırgan davranmayarak büyük bir çoğunluk kazandı. Kampanya, seçmenler İşçi Partisinin pervasız bir vergi ve harcama çılgınlığı planladığını düşündüklerinde veya liderinin solcu bir fanatik olduğundan şüphelendiklerinde partinin kaybedeceği öncülünden yola çıktı. Bu tehditler sert bir disiplinle etkisiz hale getirildi, ancak bunun bedeli seçim sonrası gündemin netliği oldu. Starmer bir çelişkiyi somutlaştırıyordu: kargaşa olmadan değişim. Bu, hükümetin gerçekliğiyle ilk temasında ortaya çıkması kaçınılmazdı.
Geçmişte, Reeves’in acı verici kararların sorumluluğunu Muhafazakar Parti mirasına yükleme girişimi daha etkili olabilirdi. Açıkça ortada temizlenmesi gereken bir karmaşa vardı ve bazen seçmenlerin hafızası uzundur. Hoşnutsuzluk kışında, İşçi Partisinin on yıldan fazla bir süre boyunca iktidardan uzaklaştırılması için kanıt olarak kullanıldı. ’90’lı yıllarda yaygın yolsuzluk ve kamu alanının acımasızca ihmal edilmesi, Muhafazakarlar için de aynı sonucu doğurdu. Son zamanlardaki itibarsızlık dönemleri, muhalefetin uzun bir kefaret dönemi yaşamasına neden olmalı.
Muhtemelen öyle olacak, ama bu İşçi Partisinin yararına olmayabilir. İki ana parti arasındaki geleneksel sadakat bölünmesi, belki de geri dönüşü olmayan bir şekilde çöküyor. Reform UK, kamuoyu yoklamalarında düzenli olarak önde gidiyor. Kontrol ettikleri konseyler açısından, Liberal Demokratlar Büyük Britanya’nın en büyük ikinci partisi.
Bunlar geçici eğilimler olabilir. Ana muhalefet partisi, son dönemde iktidardan uzaklaştırıldıktan sonra hâlâ itibarını yitirmiş ve bölünmüş durumda olduğunda, küçük partilerin iktidara duyulan memnuniyetsizliği kendi lehlerine kullanması görülmemiş bir durum değildir. 1981’in sonlarında, SDP-Liberal İttifakı yaklaşık yüzde 50 oy aldı. 18 ay sonra yapılan genel seçimlerde 23 sandalye kazandılar.
(Irkçı parti) Reform, Nigel Farage’ın liderlik ettiği ilk parti değildir ve onun önceki araçları olan Ukip ve Brexit Partisi, ara seçimlerdeki tehditlerini parlamento koltuklarına dönüştüremedi. Ancak o zamanlar Muhafazakar Parti rekabetçiydi. 2019’da Farage, Boris Johnson’a rakip olmaya bile çalışmadı ve Muhafazakar Partinin çoğunluğu elde etmesini kolaylaştırmak için 300’den fazla adayı geri çekti.
Parti desteğindeki mevcut parçalanmanın, İngiliz siyasetinin yapısında daha kalıcı bir değişimi yansıttığını düşünmek için nedenler var. Reform Partisinin yükselişi, çoğunlukla Muhafazakar Partinin aleyhine olmakla birlikte, daha köklü sağ partilere meydan okuyan ve Amerika’da olduğu gibi eski muhafazakarları tamamen yutan popülist ve milliyetçilerin uluslararası eğilimine uyuyor. İngiliz muhafazakarlığının can çekişen merkez sağ geleneği, Trump öncesi Cumhuriyetçi Partinin seğiren cesedinden daha fazla canlanma ihtimali görünmüyor.
Güçlü sosyal ve kültürel eğilimler bu değişiklikleri tetikliyor. Bunlar, mevcut sistemin devamlılığını savunan adayların çağrılarına direnen derin bir hayal kırıklığı ve umutsuzluğu ifade ediyor.
Bu, seçimler biter bitmez İşçi Partisinin, Muhafazakar Partiye karşı ülkenin tercih ettiği alternatif olma statüsünü sürdürememesini açıklamaya yardımcı oluyor. Kampanya, güvenliği ve güvenceyi ön plana çıkardı ve değişimi öncelikle üst kadrodaki personel değişikliği olarak tanımladı. Gelecek için net bir gündem olmadığı için, Starmer ve Reeves, şimdiki zamanın düzensiz olan her şeyinin sahibi oldular. Siyasete karşı yaygın güvensizliğin hakim olduğu bir dönemde, şüpheye yer bırakacak çok az şey vardı. Neredeyse bir gecede, İşçi Partisi de diğer politikacılar gibi aynı şeyleri söyleyen, popüler olmayan şeyler yapan ve durumun neden iyileşmediğine dair bahaneler uyduran bir parti haline geldi.
Bu, geçen sonbaharın bütçesi ve çarşamba günkü harcama incelemesinin İngiltere’yi Muhafazakar Partililerin aklındaki her şeyden çok farklı bir yola soktuğunu haklı olarak savunan bakanlar için haksızlık gibi görünüyor. Ancak, farkın çok zor anlaşıldığı, tek görünür gündemin statükoyu acı verici bir şekilde değiştirmek olduğu değerli aylar boşa harcandı. Sorun şu anki gidişat değil, geçen temmuz ayında çizgilerin ayrıldığı noktanın sığlığıdır. Adımların tereddütlü olması, katı duruş, İşçi Partisini amaçlı adımlar atan taze bir ekipten çok, çok daha uzun bir görev süresinin tanıdık bir tekrarı gibi gösteriyor.
