Tuhaf bir anlayış, kültürleşerek daha anormal haliyle normalleşti. Nbir konuyu çok konuşurken, ansızın bıçak keser gibi de brakılıyor. Olanlar da unutuluyor. Böylelikle neden sonuç ilişkileri, ders alma durumları da sorgulama yöntemiyle yerleşmez. Düne dek senelerdir konuştuğumuz, haberlerini bazen telaşlı izlediğimiz Suriye de bu konulardan biridir. Doğu komşumuz Suriye Esat rejimi sonrası epey çalkantılar yaşıyor. İçteki durum yanında komşularının işkaleri, ulslarası güçlerin de oluşturma adıyla direk etkileri peşpeşe yaşanmaktadır. Zaten en tuhaf gelecek olgu zaten Esat sonrası oldu. Herkesin terörist dediği, kafasına on milyon dolar konulan asıl adıyla Elşara, şimdi ona bu damgaları koyanların çıkarı adına Şamda sarayda bulunmaktadır. Sanırım bu çelişkili durum birçok konuyu anlamada yeterlidir.
Gerçekten Suriye onca konuşulma derecesinden, sıfırlanma ilgisine geldi. Halbuki olanlar oldukça karışık. Üstelik nasıl Suriye sorusu da karanlıkta kaybolan insana benzemeye başladı. Öyle boş geçilen dönem de değildir. Olanlar en başta bölgeği de sarsacağı kesin. Şimdiden Esat rejiminin devrilmesi ile bölgede önemli siyasal kayışlar oldu. İsrail ile anlaşması olmayan, savaş durumunda bulunan Suriye yerine, şimdi onu paylaşmaya çalışan ve en karanlık cihatçı örgütle de yapmaya önem veren ülke haline sokuldu.
Artık şu gerçekler Suriyede mevcut. Dünün teröristi, cihatçı örgüt lideri, idlipte Türkiyenin koruduğu, şimdiden çıkan paradokslarla HTŞ yönetimde. Ülke kuzeyden Türkiye güneyden İsrail tarafından önemli topraklar elde tututulmaktadır. Amerikan üsgtleri ise en önemli topraklar üstünde yerini alıyor. Buda en basit koşulun aynasıdır.
Yetmedi, en başta Amerika açıkça ve İngiltere daha sinsi politik tumla ülkeği şekilendirmeğe uğraşıyuor. Tüm katılımcıların da çıkarları ortaklaşmadığı için örneğin Türkiye İsrail arasında da çelişkiler yaşanmaktadır. Arap ülkeleri yine siyasal yalelide brakıldı. Sadece onların finansman gücüyle ilgileniliyor.
Özetlenen resim ile Suriyede son dönem yeni hamleler oldu. Görünüşte Ankara elçisi olan ama herkes pratikte Ortadoğu roluna sokulan Barakan, enson olarak Şamda HTŞ ve SDG görüşmeleri için hamleler yaptı. Gelecek Suriye biçimini öneriyordu. Bunun yanında on milyonluk kafa taşıyan Elşara veya takma adıyla golani de yeni bir anlaşma ile gündem oldu. Azerbeyycan ziyareti ile yapılan anlaşma. Azerbeycan doğal gazı Türkiye üzerinden Suriyeye taşınacak. Buda yeni hat demektir. Tabi ki Türkiye yine coğrafi kartını kulandı.
Bunlar olup biterken kimse Alevi katliyamlarını veya israilin yeni topraklarla olup bitilerine dokunmuyor. Sanki bunlar yokmuşçasına haline brakıldı. Tabi ki kovulan, tutuklanan Filistinli durumu da kimsenin umurunda değildir.
Yeni senaryolar da geliştiriliyor. Burada bizim gazcı foncuların biraz duyarlı olmaları gerekir. Çünkü artık Suriye sistem karşıtı görülmüyor. Anbargolar da kaldırılıyor. Yetmedi: kSuriye üzerinden boru hatlarının da geçmesi artık kolaylaştı. Örneğin İsrail hat yolu olarak zaten seçeneklerden biri oljup Esat nedeniyle gündeme getirilmeğen Suriye kara yolu da seçenektir. İsrail Suriye Türkiye veya İsrail Lübnan Suriye Tütkiye boru seçenekleri heran karşımıza gelme olanağına sahiptir. Buda deniz hatları bakımından daha mali riskleri vardır. Ayrıca yine zaten var olan Katar Suriye Türkiye doğal gaz konuau da ısıtılmak için odun beklemektedir.
Görüldüğü gibi, diyalektik ilkeler işliyor. Gündem olmasa da hesaplar işliyor. Suriye şimdi coğrafi konumu ve israile karşı olmaktan dosluğa yönelinen koşulu ile bölgede bazı rollere hazırlanması sürpriz değildir. Galiba yine pek bir şey almayan arap ülkeleri olacak. Suriye bu yolu işkal altında ama iprahim anlaşmalarına eklenerek, dış müdahalerle yol bulmaya çalışan, cihatçı on milyon dolarlık kelesi ile siyasal düzenleme yapmaya çalışacak. Net olan, artık Suriye eski Suriye değildir. Üstelik parçalanmaya hazır, işkallerle birçokü ülkenin toprak kazanaımına girişilen devlet haline döüştü. Ama Amerika en baş rolü oynamaya devam ediyor. Geciken projeye rağmen, Suriye rejiminin devrilmesi, iran cepesinin zayıflaması ve Rusyanın Akdenizden uzaklaştırma aonuçlarıyla BOP devam ediyor. Giderek kürt kartı Suriyede de siyasal kumar masasında koz değeri artıyor.
Sadece birkaç güne bakalım: Ankara Amerikan elçisinin Şamdaki girişimleri, Azerbeycan enerji hat anlaşması, iprahim anlaşmasına konulma hamleleri, hepsi gelecek Suriyenin son gündelik sayfasıdır. Ama katliyamlar falan da önemi yoktur. Üstelik on milyon doları kafasına koydukları ELŞARA için Amerika ödül olarak da anargoları kaldırıyor. Ne güzel emperyalist siyaset değilmi: işte size çoğunun esintiyle Kıbrısta beklediği doğu Komşumuz SUriyeden birkaç bilgiyle olanlanlar.
