Temel iki önemli siyasal duruş vardır. Bunlar birbirini tamamladıkça daha geçerli kalınmaya kök salar. Birincisi, karşı olduğumuz bakışın içeriğini de anlatmak önemlidir. Neden tercih etmediğimizi örneklerle belirtmeğe, bunu pratikte sağlamak için de örgütlenme şart. İkinci olgu daha bir öneme sahip gibi duruyor. Siz neye karşı olduğunuzu zamanla yaşanılanlarla birlikte kanıtlama pratiğine gelirsiniz. Karşı olduğunuzu söylerken, yerine ne kohacağınız görüşler de beraberinde gelişmesi daha bir anlaşılmaya yarayan argümandır. Fakat, genelde sistem değişim seçeneklerinde karşı olmak ve siyasal değişimin zorunlu olduğu noktasına dek eldeki prtikle gelinir. Fakat yerine koyacağınız olgu eğer pratikle tamamlanmadıkça hep bir eksiklik olarak karşımıza gelir. Buyüzden ne istediğinizin pratik rnekleri olması oldukça önemlidir. Hele de savunduğunuz yapının yaşanan örnekleri de varsa, ozaman karşılıklı kıyas yapma örneklerle iş daha bir kolaylaşır.
Türkiyedeki Fatsa belediye deneyimi bu bakımdan önemlidir. Enazından yaşanan örnektir. Orada olanlar ve sistemin karşı çıkış noktası tam bir siyasal ayrımın göstergesidir. Bunedenle sol hep hayalcilikle suçlanırken Fatsa örneği ile en azından belediyecilik uygulaması bakından önemli kanıtdır. Bu kanıtın da sistemi nasıl telaşlandırıp resmen Fatsaya karşı yapılan operasyon ve sonrası yaşandı. Demek ki neye karşı neyi savunma ikilemi ile kapitalist devlet gerçeği bizi her 11 Temuz günü Fatsa katlini hatırlatması gerekmektedir.
Genelde klasik burjuva demogojisinde şu ezber tabulaştırıldı: “hepsi aynidir. Farketmez.” Oysa bazı gerçekten farklı örnekler de bilinse, hangi siyasetin neyi savunduğu daha kolay anlaşılır. Tabi birde yapılan güzel şeyleri karşıt suçlama hyapamama sonucu da damgalatarak, kavram fetişizimle kulanımda tutarak saldırı geliştirilir. Fatsa belediye deneyiminin dokuz ay süren hayatdaki pratiği, devletin ordusu jandarması, muhbiri ve faşistleriyle birlikte sanki düşman parçası işkal edilir gibi yıktırıldı. Yalanlar yetmedi. Sonunda şidet ile sonlandı. Fakat, dokuz aylık pratik, devrimcilerin hangi dünya sorularının pratikteki belediye karşılığı oldu. Bildik kapitalist belediye şekileri değil, devrimci tam katılımcı görüşün pratik yansımasıydı.
Türkiyede yetmişdokuz yılında karadeniz kıyısında Fatsada devrimciler belediyeyi kazanır. Daha kazanır kazanmaz, resmi medya dahi saldırılara başlar. Oranın ayrı cumhuriyet olmasından tutun, kurtarılması gereken toprağa dek probagandalaştırıldı. Ancak Fatsada yapılanlar ve gidip tanık olanların bilgileri ile orada tam katılımcı belediyeciliğin alışılmamış örneği yaşama geçiyordu. Salt yatırım değil, kültürden tutun kriminal durumları düzeltmeğe dek hayatın her alanına dokunulma amaçlı örgütlenip faliyete geçtiler. Mahale komitelerine indirgenen halk katılımcı koşullar oluşturuldu. Bazı emniyet yetkilisinin itirafı gibi: “aylede veya başka kriminal suçlar olunca insanlar emniyete dğeil belediye kesimine gitmeğe başladıydı” diyorlardı. Sorunların çözülmesi, aracıların kaldırılması, katılımcı demokrasiyi hayatın her alanına yerleştirme çabalarına resmi siyaset tehlikeli görüyordu. Bunların engelenmesi gerektiği anlaşyışı vardı. Açıkça spekilatörleri, aracı tefecileri ve benzer suçluları destekleyen politikayı bizat devlet karşıt seçenek olarak Fatsaya sürdü.
Fatsa türkiyenin önemli belediye dersidir. Devrimcilerin kazandıkları anda neleri yapacaklarının somut örneği idi. Onun için Fatsa deneyimi önceleri resmen askeri operasyonlarla yıkıldı. İnsanlara yyapılan zülümler ayukaçıktı. Fatsa belediye başkanı Terzi Fikri kaburgaları kırılarak zindanda can verdi. Suçu, daha güzel dünya kurmaktı. Daha eşitlikli dengeli insanlık ile katılımcı demokrasiyi yerleştirmek istemesidir. Devletin operasyonuna uğradı. Zindanlarda işkenceler altında can verdi. Buda hala ayakta olan rejimin tutumunun aynasıdır. Ayni zamanda karşı olup damgaladığı devrimci hareketlerin de kazandıkları anda hayal değil neleri hapmak istediklerinin, Fatsa örneği kanıtıdır.
Fatsa unutulmamalıdır. Hayatla buluşan devrrimci hareketin eseridir. Orada kısa zaman içindeki yapılanların ve kimlerin rahatsız olduğu ikilemi açık şekilde görüldü.ayrıca: Türkiye o yıllarda askeri darbe geçiş sürecini hazırlıyordu. 11 Temuz seksen Fatsa operasyonunu, 12 eylül darbesinin de provası olduğu sonradan sık sık tekrarlandı. Neye karşı neyin istendiği ikileminin karadenizde sıkışan canlı örneği idi Fatsa.
Günümüzde de belediyecilik tartışılıyor. Ama hep bir eksik brakılıyor. Halbuki solun güçlü olduğu yerlerde en başarılı verilen alan belediyelerdir. Birçok gerila lideri belediyelerdeki başarılarıyla hala hatırlanıyor. Mafyaya karşı mücadeleden demokratik katılıma adeta nelerin yapılabileceğinin kanıtlarıdır. Fatsa Türkiye devrimci hareketin belediyeler seçeneğinin örneğidir. Burjuvalar bunu belekten sildirtmek isterken, devrimcilerin de bunu ısrarla hatırlatmaları şart. Böylesi örneklerin de yaşanıp, devletin kulanılıp nasıl yıkıldığı tamamlayıcı bilgilerle yerel yönetimler konuşulmalıdır. Hani olmaz denilen, imkansızdır vurgusu kulanılan “demoratik katılım hayatda karşılığı yok” cümlesi var ya: fatsada yerlebir oldu. Demek ki oluyor..
Ozaman hiçbirşey yapamasak da Fatsa gibi devrimci başarılı örnekleri hatırlaamalı ve devamında hatırlatmallıyız. Bu rüya değil: yaşamla karşılık bulan gerçektir.
